Participatiewet in Balans
In maart 2025 is bekend gemaakt dat de inwerkingtreding van de eerste set maatregelen in het kader van de Participatiewet in balans zijn doorgeschoven naar op zijn vroegst 1 januari 2026. Participatiewet in balans beschrijft maatregelen die op korte termijn een stap in de goede richting zetten (spoor 1) en maatregelen die pas op langere termijn realiseerbaar zijn en waarbij ook naast de Participatiewet naar sociale zekerheid in bredere zin wordt gekeken (spoor 2). Spoor 3 versterkt de vakkundigheid in de uitvoering van de Participatiewet. Regionaal Werkcentrum
Om tot een dekkende infrastructuur van voorzieningen te komen, wordt samen met regiogemeenten de arbeidsmarktinfrastructuur hervormd. In iedere arbeidsmarktregio moet per 1 juli 2026 een Regionaal Werkcentrum voor werkenden, werkzoekenden en werkgevers operationeel zijn. Dit werkcentrum is een publiek private samenwerking waar alle partners van de arbeidsmarktregio samenwerken om dienstverlening voor werkenden, werkzoekenden en werkgevers te bieden. Sociale infrastructuur
Door het sluiten van de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw), neemt de Wsw-populatie af. Echter is er nog altijd een groep inwoners die niet op eigen kracht een plek weten te verwerven op de arbeidsmarkt. Een sociaal ontwikkelbedrijf beschikt over de kennis en kunde deze inwoners te begeleiden naar de arbeidsmarkt. Om de voorzieningen in stand te houden, is er een noodzaak ontstaan om tot een integrale aanpak in de regio te komen. Jeugd
In 2025 is de nieuwe verordening Jeugd door de raad vastgesteld. De eigen kracht / probleemoplossend vermogen heeft een prominentere plek in de verordening gekregen; en speelt daardoor een prominentere rol in de afhandeling van jeugdhulpvragen. Verder vindt in het kader van de landelijke Hervormingsagenda Jeugd momenteel een onderzoek plaats over hoe we zo goed mogelijk een Sterk Lokaal Team kunnen vormgeven. Voor de zomer worden hier de eerste resultaten van verwacht. Verder heeft een landelijke commissie onderzoek gedaan naar de opgaven van de jeugdhulp / Hervormingsagenda. Wij zijn in afwachting van de landelijke ontwikkelingen naar aanleiding van de uitspraken van deze commissie. Preventieve voorzieningen voor ouders en jeugd
Geïndiceerde jeugdzorg is niet altijd nodig, ondersteuning vanuit een voorliggende voorziening voor ouders en kinderen kan dan voldoende zijn. Investeren in deze voorzieningen is nu belangrijk, denkt u aan het maatschappelijk werk op school en het jongerenwerk en bijeenkomsten voor ouders waarin ze handvatten krijgen voor de opvoeding en tips en handvatten aan elkaar geven.
Een belangrijke voorliggende voorziening is het maatschappelijk werk op school (basisschool en voortgezet onderwijs). In 7 op de 10 situaties is laagdrempelige hulp voor kind en ouders voldoende en is doorverwijzing naar gemeente voor zwaardere jeugdzorg niet nodig. Daarnaast signaleert de school ernstige problematiek bij het kind/gezin als eerste. Het maatschappelijk werk kan snel contact leggen en is escalatie van de situatie niet aan de orde. Het maatschappelijk werk op school kunnen we tot 2026 betalen uit de rijksmiddelen voor Corona en gemeentelijke middelen. Om deze laagdrempelige hulp op school te kunnen continueren vragen wij u om een jaarlijkse bijdrage van € 250.000 voor 2026-2029. Naast de bestaande scholen, investeren we in een maatschappelijk werker op Symbion in Didam. In 2024 zijn 230 leerlingen/ouders van kinderen in de basisschoolleeftijd geholpen en 77 leerlingen in het voortgezet onderwijs. De investering levert (maatschappelijke) baten op, uit onderzoek blijkt dat de baten 1,5 keer zo hoog zijn als de kosten. Denk aan het niet hoeven inzetten van zwaardere gezinsondersteuning en jeugdzorg. Maatschappelijke ondersteuning
De wetswijziging voor de invoering van het woonplaatsbeginsel voor cliënten in beschermd wonen en voor een nieuw financieel verdeelmodel is in september 2023 controversieel verklaard. In het voorjaar van 2024 is de invoering van deze wetswijziging gesteld op 1 januari 2026. Vooralsnog is onbekend wanneer de wetswijziging in de Tweede Kamer wordt behandeld. Desondanks is in lijn met de kadernota Samen aan Zet (2022) verder gewerkt aan de invulling van de transformatie van beschermd wonen naar beschermd thuis. Zo is de inkoopopdracht 2026 beschermd wonen en beschermd thuis vastgesteld en wordt voor de transformatie geïnvesteerd in de lokale basisinfrastructuur.
Het wetsvoorstel Wet vervanging abonnementstarief Wmo 2015 is in maart 2025 bij de Tweede Kamer ingediend. Het systeem met een vast abonnementstarief van € 21 per maand (ongeacht inkomen of vermogen) voor Wmo-voorzieningen gaat afgeschaft worden en per 1 januari 2027 vervangen worden door een inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage. Hoe hoger het inkomen en vermogen, hoe hoger de eigen bijdrage. Dit betekent dat alleenstaanden met een inkomen tot circa € 24.500 per jaar, niet meer betalen dan de minimale bijdrage van € 23,60 per maand. Voor meerpersoonshuishoudens gaat het om een inkomen tot circa € 34.000 per jaar. De eigen bijdrage loopt vanaf deze inkomensgrenzen op tot maximaal € 328 per maand. Deze maximale maandelijkse bijdrage geldt voor alleenstaanden met een jaarinkomen vanaf circa € 61.000 en voor meerpersoonshuishoudens met een jaarinkomen vanaf circa € 70.500. Gemeenten kunnen naar eigen inzicht besluiten dat één of meerdere groepen op basis van hun inkomen geen eigen bijdrage hoeven te betalen. Wanneer iemand financieel in de knel zit, kan de gemeente ook op individueel niveau iemand vrijstellen van de eigen maandelijkse bijdrage. Kortom gemeenten mogen zelf bepalen hoe hoog de eigen bijdrage is, binnen bepaalde regels. Sterk lokaal team
Er speelt veel in het sociaal domein dat op elkaar inwerkt, en dit wordt alleen maar meer door de ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld de Hervormingsagenda Jeugd, het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming, het Integraal Zorgakkoord, Gezond, Actief Leven Akkoord, het Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen, de doorcentralisatie Beschermd Wonen en de transformatie naar Beschermd Thuis. Het laten slagen van deze programma's vergt een basis waarin dit kan landen: een goed werkende toegang, verankerd in een Sterk Lokaal Team en in een goede samenwerking met partners. Om dit te bewerkstelligen is er in Zevenaar een visie opgesteld om de landelijke eisen te vertalen naar de Zevenaarse werkelijkheid. Deze visie gaat over zowel onze ambitie voor de toegang, als voor het Sterk Lokaal Team, en is aanvullend op de visie Sociaal Domein 2024 – 2040 van de gemeente Zevenaar. De visie geeft een meerjarige ontwikkelrichting zodat we als gemeente in staat zijn om koersvast én samenhangend te werken aan de vele maatschappelijke en wettelijke opgaves binnen het sociaal domein. Deze visie draagt bij aan het realiseren van de maatregelen uit het project Financieel Gezonde Toekomst. Hiervoor wordt nog een implementatieplan opgesteld om gefaseerd naar de gewenste situatie toe te werken.
Opvang, asiel en migratie
Het kabinet wil de asielinstroom beperken en heeft daarvoor een aantal voorstellen op het terrein van asiel en migratie in voorbereiding. Deze voorstellen kenmerken zich onder andere door tegengestelde beleidslijnen of aanpakken, bezuinigingen en onduidelijkheden. Dit kan leiden tot stagnatie in de asielketen, onvoorspelbaarheid door ad-hoc beleid, spanningen op opvanglocaties en in buurten, financiële druk en vertrouwen van inwoners in de overheid. Huisvesting statushouders
Op lokaal niveau werken we aan het huisvesten van statushouders. Met jaarlijks een kleine achterstand lukt het om statushouders te huisvesten in sociale huurwoningen. De woningcorporaties experimenteren momenteel met deelwonen voor woningzoekenden. Dit wordt naar verwachting vanaf 2026 ook beschikbaar voor alleenstaande statushouders zonder nareizigers. Dit bevordert de doorstroom vanuit de AZC’s naar gemeenten. Het kabinet heeft echter plannen om de taakstelling huisvesting statushouders te verlagen en de voorrang aan statushouders af te schaffen. Dit zal ook gevolgen hebben voor de plannen van de gemeente en woningcorporatie. Knelpunt bij de huisvesting zit met name in de huisvesting van alleenstaanden en grote gezinnen. Er is een mismatch tussen de bestaande sociale woningvoorraad en de te huisvesten statushouders. Inburgering
Per 1 januari 2026 gaat er een nieuw contract in voor maatschappelijke begeleiding statushouders. In 2025 wordt deze aanbesteding gedaan, samen met gemeenten Duiven en Westervoort. De financiële gevolgen van het nieuwe contract zijn nog onbekend, waarbij het bestaande budget het uitgangspunt is.
De contracten voor de Onderwijsroute lopen af op 1 januari 2027. In 2026 worden de voorbereidingen getroffen worden voor de nieuwe contracten. Voor de inkoopbegeleiding wordt regionaal een opdracht bij de MGR SDCG neergelegd.
Het kabinet heeft aangekondigd te willen korten op de SpUk inburgering. Landelijk spelen grote zorgen over de dekking van de kosten voor de inburgering door de specifieke uitkeringen die de gemeenten hiervoor ontvangen. In april 2025 stuurde de G4 een brandbrief naar de minister over de tekorten die ontstaan op het budget inburgering door en te laag budget per inburgeraar. Ook sluit de systematiek van vergoedingen vanuit het rijk niet aan bij de bestedingen door gemeenten.
In het uitvoeringsbudget (als onderdeel van het gemeentefonds) is sinds de start van de Wet inburgering 2021 een groeiend tekort voor de uitvoering van de gemeentelijke taak. Daarom wordt in deze kadernota een ophoging van de vaste formatie op inburgering opgevoerd. Zonder deze ophoging kunnen we niet voldoen aan onze wettelijke taken binnen de Wet inburgering 2021 en het dienstverleningsniveau naar onze inwoners. Opvang Oekraïense ontheemden
Het is onduidelijk wanneer de oorlog in Oekraïne zal eindigen en wat dit voor gevolgen heeft. Met de opening van een aantal nieuwe locaties voldoen we aan onze taakstelling voor de opvang van Oekraïners. De Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne (RTB) geldt tot 4 maart 2026. Het is nog niet bekend wat er na die datum gebeurt. We gaan er vanuit dat de gemeentelijke opvanglocaties in 2026 allemaal in gebruik blijven.
De vergunning van de opvang van Oekraïners aan de Vliegenwaard in Spijk loopt tot september 2027 en kan niet verlengd worden. In 2026 moeten er voorbereidingen getroffen worden voor de huisvesting van deze groep ontheemden, in totaal ongeveer 140-150 mensen. Asiel
De vergunningen voor de COA-locaties aan de Hunneveldweg en Mercurion 2 lopen tot juni 2027. In 2026 moet in overleg met het COA voorbereidingen gedaan worden voor de opvang van deze groep vluchtelingen, wil de gemeente aan haar huidige verplichtingen blijven voldoen. | 